Paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing

Het COVID-19 (corona) had en heeft nog grote impact op de samenleving. De economie herstelt maar sommige sectoren hebben het nog zwaar (gehad). Daarnaast blijft er onzekerheid wat nu exact de langere termijn effecten van COVID-19 zijn, bijvoorbeeld op sociaal en maatschappelijk gebied. We hebben in een apart hoofdstuk aandacht besteed aan:

• Uitgangspunten voor ondersteuning en speerpunten voor onze herstelagenda.
• Financiële compensatie vanuit het Rijk
• Financiële ondersteuningsmaatregelen

Risico’s:
De ondersteuningsmaatregelen vanuit het Rijk zijn goed te noemen. Met dit geld kunnen we diverse sectoren ondersteunen om de nadelige effecten van de crisis te verminderen. Belangrijkste risico zien we in wat er gebeurt als de landelijke ondersteuningsmaatregelen stoppen. Wat betekent dit dan voor bedrijven, instellingen en inwoners? Daarnaast de vraag wat zijn de langere termijn effecten op ons zorgstelsel. Op dit moment kunnen we hiervan nog nauwelijks een inschatting maken.

Beheersmaatregel
We hebben hier meerdere maatregelen.

1. Actieve lobby richting het Rijk: we blijven ons hard maken voor voldoende compensatie vanuit het Rijk. We richten onze lobby op extra gelden voor jeugdzorg, volledige compensatie gevolgen abonnementstarief WMO, het verminderen van de zogenaamde opschalingskorting en op voldoende compensatie i.v.m. COVID-19.
2. Voor het jaar 2020 en 2021 zetten we de gelden in die we vanuit het Rijk hebben ontvangen voor compensatiemaatregelen. Mocht dit onvoldoende zijn, zetten we onze algemene reserve in, zoals afgesproken in de programmabegroting 2022-2025.

Risico
De resultaten van de grondexploitaties zijn gebaseerd op uitgangspunten en parameters die, gelet op de huidige markt en de huidige inzichten, het meest reëel lijken voor de looptijd van het project. Deze inschattingen resulteren in één projectresultaat. Het is en blijft echter altijd een inschatting van de toekomst. Kansen en risico’s binnen een project kunnen er voor zorgen dat het projectresultaat in de toekomst afwijkt. Om een goed inzicht te krijgen in de risico’s voeren we jaarlijks een risicoanalyse uit. Dit doen we via de Monte Carlo Methode.
We verwijzen hiervoor naar de paragraaf grondbeleid en het Najaarsbericht. De paragraaf beschrijft op hoofdlijnen het grondbeleid, de financiële positie en het weerstandsvermogen van het grondbedrijf. Het MPG gaat een slag dieper dan de paragraaf en geeft o.a. inzicht op een detailniveau per project.

Beheersmaatregel
Om risico’s op te vangen, moeten we een bepaald bedrag reserveren. Hoe groot dat bedrag moet zijn, hangt af van hoe groot de kans is dat een risico zich voor doet. We maken hiervoor gebruik van de Monte Carlo Methode. Dat is een statistische berekening die alle risico’s goed in kan schatten en waarderen.

Alle per project berekende risico’s hebben we bij elkaar opgeteld. Dat is het bedrag wat we dus minimaal beschikbaar moeten hebben om alle risico’s in voldoende mate af te kunnen dekken. De risico’s dekken we af met de Algemene Bedrijfsreserve Grondbedrijf (ABR). De ABR bedraagt per 31 december 2021 € 24,4 miljoen. Deze zou, wanneer er geen afromingen plaatsvinden, groeien naar circa € 39 miljoen eind 2025.  

Bij de programmabegroting 2022-2025 is besloten om € 18,2 miljoen in te zetten voor de ruimtelijke ambities.
De geactualiseerde Monte Carlo analyse geeft een totaal benodigd risicobedrag van € 4,4 miljoen per 1-1-2022. Dit bedrag is dus ook gelijk de minimale stand die de ABR moet hebben. De ABR kent per 1-1-2022 ruim € 20 miljoen aan financiële ruimte.

Risico
Door diverse ontwikkelingen in de wereld hebben we te maken met sterk stijgende energiekosten. Mede door deze hogere energiekosten is het de verwachting dat de bouwkosten ook fors zullen stijgen.
Het risico zal vooral effect hebben op investeringsprojecten (wat leidt tot stijgende kapitaallasten) en op reguliere exploitatiekosten binnen vastgoed, openbare ruimte, ICT en vervoer (leerlingenvervoer/ regiotaxi).

We schatten het risico in op jaarlijks circa € 0,7 miljoen. Dit is gebaseerd op de prijsstijging in 2021, waarbij globaal uitgegaan is van verdubbeling van de prijsstijging.

Beheersmaatregel
We volgen kritisch onze projecten en onze begrotingsposten. Deels zullen we voor hogere inflatie gecompenseerd worden via de algemene uitkering.

Risico
De inkoop vanaf 2022 vormen een onzekerheid.
In 2021 hebben we op een andere manier ingekocht dan de jaren daarvoor, waarbij we ook voor het eerst met een nieuw productenboek gewerkt hebben. Daarbij zijn bij de financiering van aanbieders prikkels ingebouwd om meer op kosten te gaan sturen. Verder heeft de toegang een grotere rol gekregen in de toewijzing van zorg. De praktijk zal leren wat de effecten hiervan zijn. We gaan dat concreet terugzien in de jaarrekening die we van de regionale inkooporganisatie krijgen (de definitieve cijfers volgen als het goed is in de eerste week van mei).
De inkoop vanaf 2022 is ook een onzekerheid. Dat geldt onder andere voor de inkoopmethodiek vanaf 2022 (volledig pxq). Bovendien worden vanaf 2022 de regionale solidariteitsafspraken beperkt. Tenslotte wijzigt vanaf 2022 het woonplaatsbeginsel. Dat zorgt voor een aanpassing welke gemeente verantwoordelijk is voor welke jeugdige.
De continuering en inzet van specialistische jeugdhulp voor onze jeugdigen blijft uiteraard gegarandeerd.

Een ander risico heeft betrekking op de gecertificeerde instellingen. De gecertificeerde instellingen die voor onze regio Noordoost-Brabant werken staan onder verscherpt toezicht. Naast inhoudelijke knelpunten in relatie tot het zorglandschap en personeelskrapte, zijn er met name financiële knelpunten bij Jeugdbescherming Brabant. Aandachtspunten zijn onder andere de hoogte van de tarieven en de grote last van vastgoed van de organisaties. De verbetervoorstellen worden op het niveau van de provincie Brabant ontwikkeld en afgesproken. Het primaat hierin ligt bij de gemeente Tilburg. Het risico is dat we als regio en dus ook als Oss met extra kosten te maken krijgen om de problematiek op te lossen.

Naast bovenstaande risico’s ontvangen we voor het jaar 2022 een extra bedrag van € 7,4 miljoen. Dit bedrag is gebaseerd op de uitspraak van de commissie van Wijzen. Hoeveel geld we extra krijgen voor de jaren erna was bij de afgelopen programmabegroting nog niet bekend.
Het Rijk, provincies en de VNG hebben destijds afgesproken dat we voor de jaren 2023-2025 rekening mogen houden met 75% van de bedragen zoals deze door de commissie van Wijzen zijn bepaald. Deze commissie heeft ook bepaald dat er een Hervormingsagenda jeugd moet worden opgesteld waarbij er een jaarlijkse taakstellende besparing op de uitvoering van jeugdhulp moet worden gerealiseerd. We mogen dus wel rekening houden met extra inkomsten van 75%, hoewel deze inkomsten onzeker blijven totdat een nieuw kabinet daarover een besluit neemt. Dit vinden we een aanvaardbaar risico.
De laatste stand van zaken is dat de VNG half januari de werkzaamheden rondom de Hervormingsagenda jeugd heeft opgeschort. Dat komt omdat het nieuwe kabinet in het coalitieakkoord de uitspraak van de commissie van Wijzen niet heeft overgenomen. In plaats daarvan hebben ze besloten dat er vanaf 2024 extra bezuinigd moet worden op jeugdhulp.

Beheersmaatregel
We volgen de ontwikkelingen en worden regelmatig geïnformeerd door de projectgroep nieuwe inkoop. Verder hebben we intern een projectgroep voor de implementatie.
Binnen de regio krijgen we regelmatig informatie over de gecertificeerde instellingen.
Daarnaast volgen we de landelijke besluitvorming over de middelen voor jeugd en de Hervormingsagenda.

Risico
In maart 2022 zijn er weer gemeenteraadsverkiezingen. Na beëindiging van het wethouderschap ontvangt een wethouder een ontslaguitkering, tenzij de pensioengerechtigde leeftijd is bereikt. Dat is geregeld in de Algemene Pensioenwet Politieke Ambtsdragers (Appa). Voor de voormalige wethouders hebben we een voorziening wachtgeld wethouders. Voor de zittende wethouders is niet in te schatten of ze aanspraak gaan maken op het wachtgeld. Als ze aanspraak maken kunnen we niet met een redelijke mate van zekerheid het bedrag schatten. Daarom is een directe storting in de voorziening wachtgeld wethouders niet toegestaan. Als compensatie voor deze onzekere toekomstige wachtgeldverplichtingen wordt jaarlijks een bedrag van € 103.000 in de bestemmingsreserve wachtgeld wethouders gestort.
De maximale wachtgeldverplichting van de huidige vijf wethouders bedraagt € 1,0 miljoen. Bij het daadwerkelijk ontstaan van de wachtgeldverplichting zal blijken of de reserve wachtgeld wethouders volstaat voor het aanvullen van de voorziening wachtgeld wethouders. Met de storting van 2022 zit er € 0,41 miljoen in de reserve wachtgeld wethouders. Er bestaat dus een risico dat het bedrag € 0,59 miljoen te laag is.

Beheersmaatregel
In de begroting wordt jaarlijks een bedrag van € 103.000 gestort in de reserve wachtgeld wethouders. Indien de jaarlijkse storting niet voldoende is dan wordt het tekort eenmalig aangevuld in het jaar waarin het zich voordoet.

Risico
De nieuwe verdeling van het gemeentefonds over de gemeenten staat al een aantal jaren op de agenda. Dit is nodig omdat de verdeling van het rijksgeld over de gemeenten in de loop van jaren is scheefgegroeid. Sommige gemeenten krijgen te veel, anderen te weinig. De herverdeling heeft betrekking op 2 onderdelen:

• Herverdeling gelden sociaal domein
• Herverdeling overig deel gemeentefonds

Er zijn de afgelopen tijd al diverse keren indicatieve cijfers bekend gemaakt. Oorspronkelijk zou de nieuwe verdeling ingaan per 2021, echter dit is al tweemaal met een jaar uitgesteld om o.a. aanvullende berekeningen uit te voeren. Als reden noemt de minister van BZK de huidige financiële positie van de gemeenten, waaronder de tekorten bij de jeugdzorg. De beoogde invoeringsdatum is nu 1-1-2023. De indicatieve financiële eindresultaten verschillen telkens. Bij het sociaal domein krijgen we op basis van de nieuwste cijfers (gebaseerd op peiljaar 2019) € 68 per inwoner minder. Dit was eerder € 84 en nadien € 76 (peiljaar 2017). Bij het overig deel krijgen we juist een hogere uitkering van € 110. Dit was eerder € 102 en daarna € 94.
Per saldo geven de laatste cijfers een voordeel van € 42 per inwoner. Ook deze laatst gepresenteerde cijfers op basis van 2019 zijn slechts een indicatie. In aanloop naar 2023 - het beoogde moment van de invoering nieuwe verdeling - zal de ontwikkeling van de kosten van gemeenten en de invloed daarvan op de verdeling nauwgezet in de gaten gehouden worden. Als opvallende effecten optreden dan zullen de fondsbeheerders onderzoek uitvoeren naar verdere verbetering van het model.
De effecten van de herverdeling zijn niet duidelijk en dus onzeker. Het nieuwe kabinet zal over de invoering van het verdeelvoorstel een besluit nemen. Na besluitvorming zal dan nog een actualisatie plaatsvinden naar 1 januari 2023. Deze laatste actualisatieslag zal inzicht geven in de definitieve herverdeeleffecten voor gemeenten.
Gezien het feit dat de grootste effecten van de actualisatie van het verdeelmodel onder meer op Jeugd zitten, is het van belang om na de formatie van een nieuw kabinet te bezien hoe om gegaan wordt met de middelen voor Jeugd in het gemeentefonds.

De nieuwe verdeling wordt geleidelijk ingevoerd, zodat gemeenten de tijd hebben om zich aan de nieuwe financiële situatie aan te passen. Het ingroeipad is € 15 per jaar, met een maximum van € 60. De ontwikkeling van de kosten van gemeenten wordt in de gaten gehouden. Na 4 jaar (2027) wordt bekeken of bijstelling van de verdeling nodig is.

Beheersmaatregel
We volgen de ontwikkelingen kritisch. In de meerjarenbegroting 2022-2025 houden we geen rekening met de nieuwe herverdeling gemeentefonds.

Risico
Het winkelgedrag van de consument verandert. De laatste jaren is een verschuiving zichtbaar naar online shoppen, die ten koste gaat van het fysiek winkelbezoek. Met name de middelgrote steden, waartoe Oss behoort, is getroffen door deze ontwikkeling, die zich heeft vertaald in jaarlijks afnemende parkeeropbrengsten.
Als gevolg van de huidige COVID-19 pandemie heeft het online bestellen van goederen door consumenten (gedwongen) een grote vlucht genomen. De verwachting is dat na COVID-19 een “nieuwe normaal” gaat ontstaan waarbij structureel meer inkopen via internet worden gedaan en minder bezoek aan de binnenstad kan plaatsvinden.
Het gevolg van dit alles is naar verwachting dat er structureel minder bezoekersparkeren zal plaatsvinden binnen het gebied met parkeerregulering. Vooralsnog is volstrekt onduidelijk welke omvang deze wijziging heeft en wordt deze ingeschat op € 200.000 tot € 300.000 (= 10-15% minder bezoekersparkeren) aan minderopbrengsten per jaar.

Beheersmaatregel
We maken een nieuw beleidsplan parkeren. Op langere termijn lijken meer ingrijpende beleidswijzigingen noodzakelijk om in te spelen op de veranderde parkeer werkelijkheid. Dit zal in een nieuw parkeerbeleidsplan worden opgenomen.

Risico
Door de invoering van het abonnementstarief is het aantal aanvragen in 2021 opnieuw gestegen. We zien een stijging van het aantal klanten huishoudelijke verzorging ZIN met ongeveer 0,8 % per maand. Dit is een landelijk beeld. Het Rijk compenseert deze aanhoudende kostenstijging niet. Een besluit over een eventuele aanpassing van het abonnementstarief ligt bij een nieuw kabinet. We voorzien nog geen afvlakking van de groei.
Bij de WMO voorzieningen blijven de kosten van woningaanpassingen altijd een onzekere factor. Vooral grote woningaanpassingen hebben een grote impact op het kostenplaatje. Het verloop daarvan is niet te voorspellen. Het risico op basis van de jaarrekeningcijfers 2020 en 2021 schatten we in op € 200.000.
Het Leerlingenvervoer is opnieuw aanbesteed met ingang van het schooljaar 2021-2022.
Per 1 augustus jl. hebben we nieuwe vervoerders en ook de vorm van de financiering is gewijzigd van lumpsum naar beladen kilometer. We zullen de kosten maandelijks blijven monitoren zodat we de financiële effecten van de nieuwe aanbesteding inzichtelijk hebben, daarvoor zijn we nu nog te kort onderweg met de nieuwe vervoerders. Daarnaast hebben ook de maatregelen voor COVID-19 effect op de omvang van de ritten. Door deze onzekerheid, schatten we het risico in op € 100.000.

Beheersmaatregel
In 2020 hebben we een analyse gemaakt van de groei van de inzet van huishoudelijke verzorging  Deze groei hangt vooral samen met het ingevoerde abonnementstarief voor de Wmo en brengt steeds hogere kosten met zich mee. Lokaal en regionaal denken we na over stuurknoppen om hiermee om te gaan.

Risico
Met het invoeren van de Omgevingswet is geregeld dat er taken met betrekking tot Bodem overgaan van Provincie naar Gemeente (bevoegd gezag, beleid, advies en handhaving). Daarnaast krijgt de gemeente diverse voormalige(stort)locaties in beheer. Oorspronkelijk zouden deze taken worden overgedragen per 1 januari 2021. Met het uitstel van de Omgevingswet wordt de overdracht van de taken op 1-10-2022 of wellicht 1-1-2023 verwacht. Het is op dit moment onduidelijk wat de exacte impact is voor Oss. De Provincie geeft aan geen middelen over te dragen, het Rijk geeft aan dat er voldoende geld is binnen de regio. Waarschijnlijk doelt het Rijk op dat de huidige taken al binnen de regio wordt uitgevoerd (lees Provincie).

De laatste berichten zijn dat voor de gemeenten nog steeds geen duidelijkheid is m.b.t. financiering van milieu- en bodemtaken in het kader van de Omgevingswet. De Provincie is inmiddels tot 2030 verzekerd van financiering. Het lijkt er op dat er een patstelling ontstaat waarbij de gemeenten geen geld gaan ontvangen.

Beheersmaatregel
In de Programmabegroting 2022-2025 hebben we aangegeven dat we hiermee aan de slag gaan. Er is 1 fte voor het jaar 2022 beschikbaar gesteld. Principieel vinden we dat de Provincie en het Rijk gelden beschikbaar moeten stellen voor de extra taken voor bodem en milieu. Als deze gelden komen willen we hiermee de taken structureel financieren. Wanneer deze gelden er niet komen dan nemen we deze als een 3O-Ontwikkeling op.

Momenteel maakt een werkgroep de consequenties inzichtelijk voor de bodemtaken. Daarnaast bekijken we de mogelijkheden om met anderen gemeenten meer aandacht te vragen voor de financiering van deze taken.

Risico
De omgevingswet is weer uitgesteld tot 1-10-2022 of wellicht 1 januari 2023. De omgevingswet is meer dan transitie naar Omgevingsvisie en Omgevingsplan. Met in werking treden worden diverse nieuwe regels van kracht die impact hebben op de openbare ruimte (o.a. geluid, mobiliteit). We onderzoeken momenteel de regels op deze nieuwe regels en taken. Er is echter nog steeds geen duidelijkheid over de financiering van deze taken. Op dit moment verwachten we dat de impact een toename van 2 fte is. Wanneer deze gelden er niet komen dan nemen we dit op als 3O-ontwikkeling.

Beheersmaatregel
We onderzoeken de Omgevingswet op nieuwe wet- en regelgeving. De impactanalysefase 1 is binnen de gemeente Oss in concept gereed. Er is opdracht gegeven voor een tweede fase (nieuwe thema’s). Deze wordt in het tweede kwartaal opgeleverd. De financiële consequenties worden dan ook in beeld gebracht.

Risico
Op 1 juni 2017 zijn de richtlijnen CROW P132 (werken in of met verontreinigde grond en of grondwater) CROW P307 (kabels en leidingen in verontreinigde bodem) en CROW 400 (werken in of met verontreinigde bodem) gepubliceerd. De herziening van de CROW 400 is december 2017 gepubliceerd en, na een overgangstermijn van een jaar, is deze van 1 januari 2019 uitsluitend nog van toepassing. Na de wettelijke overgangstermijn van een jaar wordt er door de aannemers (lees grondroerders), die werkzaamheden uitvoeren, vanaf april 2020 strenger toegezien op het aanleveren van bodemgegevens in de vorm van een bodemrapport waarin ook de veiligheid en gezondheidsrisico’s (V&G rapportage) worden opgenomen. De consequenties van het vaststellen van deze richtlijnen waren tot nu toe niet te overzien. De basis voor de CROW richtlijnen komen voort uit Arbowet art. 3 en 4,2 en 4,2 derde lid van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Aannemers moeten zich houden aan regels en voorschriften voor het werken in verontreinigde grond. Maar de verantwoordelijkheid voor de veiligheid van de grondroerders ligt ook bij de grondeigenaar ic opdrachtgever (lees Gemeente Oss), art. 10 Arbobeleid (voorkomen van gevaren voor derden).
Het raadplegen en rapporteren van bodeminformatie en het vaststellen van de veiligheidsmaatregelen brengt aanzienlijke meerkosten met zich mee bij projecten zoals het vervangen van openbare verlichting.
De richtlijnen zijn een feit en worden door steeds meer partijen gehanteerd.

Beheersmaatregel
In het onderzoek zijn we tegen onvoorziene zaken gelopen. Met name het inzichtelijk maken van de kosten van externe partijen. De komende maanden hebben we nodig om dit uit te werken. De resultaten presteren we bij de Programmabegroting 2023-2026.

Risico
In 2014 heeft de raad besloten het beheer van de Horizonscholen aan stichting SAAM scholen over te dragen. Het bleek niet eenvoudig om dit besluit uit te voeren, omdat er bij SAAM zorgen waren over de exploitatielasten van de gebouwen en de staat van onderhoud. In juni 2018 is een compromis gevonden tussen de wens van SAAM om de gebouwen zelf te beheren en onze wens om alle schoolbesturen gelijk te behandelen. Het compromis heeft ertoe geleid dat horizonschool Noorderlicht een MFA is geworden. In deze MFA voeren SAAM en de gemeente gezamenlijk het onderhoud en beheer uit. Daarnaast zijn er afspraken gemaakt over het leegstandsrisico in dit gebouw. De gemeente is eigenaar van de leegstand en betaalt daarvoor een met SAAM overeengekomen bedrag voor onderhoud en beheer. In 2021 zijn we met SAAM bezig geweest met onder meer de luchtbehandeling bij MFA De Komeet en hebben we hiervoor een SUVIS-subsidie ontvangen. Daarnaast hebben we in 2021 een beschikking gegeven voor het oplossen van het warmteprobleem bij De Fonkeling (Zuiderlicht). Met SAAM hebben we afgesproken dat we in het eerste kwartaal van 2022 de complete overdracht beheer en onderhoud horizonscholen afronden. 

Beheersmaatregel
We verwachten in het eerste kwartaal van 2022 tot een administratieve afhandeling van dit project te komen.

Risico
Uit tussenevaluatie van het beleidsplan 2020-2023 "Samen Veiliger" blijkt dat de VRBN op koers ligt om de ambities te realiseren.
Er is een financiële impuls nodig voor Informatiegestuurde veiligheid, Vakmanschap en paraatheid bij de Brandweer en nieuwe IT-infrastructuur en Informatiebeveiliging. Bij de begroting VRBN 2023 wordt inzichtelijk gemaakt wat de kosten daaromtrent voor 2024 zijn. Het uitgangspunt hierbij is het te betalen uit "nieuw voor oud".

De gevreesde taakdifferentiatie tussen vrijwilligers en beroepskrachten is mede door de inspanning van Brandweer Brabant-Noord op landelijk niveau van tafel. Een gevolg is wel dat er in 2023 een andere oplossing moet komen voor de plekken in de organisatie waar nu met geconsigneerde en/of gekazerneerde vrijwilligers wordt gewerkt. Deze oplossing heeft mogelijk (beperkte) financiële gevolgen.

De Omgevingswet geeft een verandering en verbreding van risicobeheersingstaken. Eén van de doelstellingen van de nieuwe wet is het creëren van een gezonde en veilige leefomgeving. VRBN is en blijft daarbij een belangrijke adviseur en partner van de gemeenten, maar ook van andere ketenpartners en initiatiefnemers. In 2023 is de Omgevingswet naar verwachting ingevoerd en wordt duidelijk wat deze verandering van taken exact betekent. Landelijk is de verwachting dat invoering van de Omgevingswet gepaard gaat met meerkosten. Uitgangspunt van VRBN is om de meerkosten zo veel mogelijk binnen de huidige begroting op te vangen.

In 2020 is de Wet Veiligheidsregio’s geëvalueerd. De aanbevelingen worden door het nieuwe kabinet opgepakt en vergen naar verwachting in 2022 en 2023 de nodige aandacht. De verwachting is dat belangrijke thema’s aan de orde zullen komen zoals de wijze van financiering en de hoogte daarvan, bestuurlijke verhoudingen en bevoegdheden, verankering van de rol van de veiligheidsregio's bij brandweerzorg, crisisbeheersing, bevolkingszorg en de taak van de GHOR.

Beheersmaatregel
De voornoemde ontwikkelingen blijven we kritisch volgen en in principe geldt de regel extra kosten betalen uit "nieuw voor oud".

Risico
De algemene verwachting is dat de wet- en regelgeving rondom het bouwbesluit gaat worden aangescherpt. We bedoelen hier specifiek het thema ventilatie welke actueel is geworden tijdens de COVID-19 pandemie. We verwachten dat de eisen aan ventilatiesystemen strenger worden. Omdat sprake is van een veiligheidsmaatregel verwachten we dat naast nieuwe-, ook bestaande gebouwen moeten worden aangepast.

We kunnen de (financiële) impact nog niet bepalen omdat de onzekerheden nog te groot zijn. Het zou wel kunnen gaan om een bedrag tussen de € 1 miljoen en € 2 miljoen, maar verspreid over meerdere jaren. We weten nog niet wat de nieuwe wet- en regelgeving gaat inhouden, per wanneer deze van kracht wordt en welke maatregelen noodzakelijk zijn.  

Beheersmaatregel
We volgen de ontwikkelingen in het bouwbesluit en beoordelen wat deze betekenen voor de vastgoedportefeuille. Voor enkele gebouwen hebben we al afspraken gemaakt om de ventilatie te verbeteren. Daarvoor hebben we in de programmabegroting middelen aangevraagd.

Risico
BSOB heeft te maken met het risico op stijgende kosten vanwege het toenemend aantal WOZ-bezwaren via No Cure No Pay (NCNP) bureaus. Dit leidt tot extra personele inzet en hogere proceskosten om bezwaren af te kunnen handelen. Deze bureaus krijgen een vergoeding per bezwaar en hebben hier een verdienmodel in gevonden. Zolang de uitgangspunten die hieraan ten grondslag liggen wettelijk niet gewijzigd worden, zullen deze kosten blijven bestaan met het risico dat ze nog toe gaan nemen. Dit is een landelijke trend.

Beheersmaatregel
Inwoners hebben recht om bezwaar te maken. BSOB heeft de manier waarop dit kan voor de inwoner zo toegankelijk mogelijk gemaakt. Dit om de noodzaak om NCNP bureaus in te schakelen te beperken. Verder voert BSOB een uitgebreide communicatiecampagne. Afgelopen jaar heeft dat tot minder bezwaren via NCNP bureaus geleid dan vooraf verwacht. Dit is geen garantie dat dit zo blijft zo lang de wet niet gewijzigd is.

Risico
De gemeente Bernheze en ’s-Hertogenbosch hebben als grondgebied gemeenten begin 2022 het bestemmingsplan Heesch West vastgesteld. Samen met de provincie Noord-Brabant is een masterplan opgesteld voor een bedrijventerrein dat uiteindelijk 80 hectare kan worden. Er zal een gefaseerde ontwikkeling plaatsvinden.

In de eerste fase wordt 50 hectare ontwikkeld en in de tweede fase de overige 30 hectare. De resterende 30 hectare is bij de grondexploitatieberekening "afgewaardeerd" naar agrarische grondwaarde van € 6 per vierkante meter.

Het verwachte verlies van Heesch West bedraagt eind 2030 in totaal € 43,7 miljoen (eindwaarde). De deelnemende gemeenten hebben hiervoor volledig een verliesvoorziening gevormd. Onze verliesvoorziening bedraagt € 13,1 miljoen (30% aandeel). De gezamenlijke boekwaarden van Heesch West (31-12-2021) bij de gemeenten bedraagt ongeveer € 75,1 miljoen.
De exploitatieberekening bevat risico’s op het gebied van gronduitgifte tempo, grondprijzen, kostenstijgingen (inflatie) en marktrente. Wat de uiteindelijke gevolgen van het COVID-19 en de escalatie in Rusland voor Heesch West zullen zijn is moeilijk te voorspellen. Daar is vooralsnog geen rekening mee gehouden. De belangstelling voor het terrein Heesch West is hoog.

Beheersmaatregel
Boven op de verliesvoorziening hebben we een risicoreserve Heesch West van € 1,73 miljoen beschikbaar. Daarmee kunnen we eventuele onverwachte tegenvallers in ieder geval voor een deel mee opvangen. Hierdoor lijkt dit risico beperkt (en valt het dus in de categorie 'groen'). De grondexploitatieberekening van Heesch West wordt elk jaar geactualiseerd.

Risico
Naar aanleiding van een tussenuitspraak van de rechtbank van 17 augustus 2017 hebben burgemeester en wethouders op 14 november 2017 (herstelbesluit) besloten om een planschadevergoeding van
€ 109.200 toe te kennen aan Exploitatiemaatschappij “De Voorste Heide B.V.”.  Op 18 december 2019 heeft de rechtbank besloten om het beroep tegen het herstelbesluit ongegrond te verklaren. In een eerdere tussenuitspraak heeft de rechtbank er echter op gewezen dat haar einduitspraak niet tot een lagere tegemoetkoming kan leiden dan € 109.200. Hofmans heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank van 18 december 2019. Vooralsnog is een schatting van de definitieve uitspraak en het uit te betalen bedrag niet te geven. Tot die tijd houden we het bedrag van de tussenuitspraak aan.

Beheersmaatregel
De uiteindelijke uitspraak van de Raad van State zou kunnen leiden tot een ander bedrag aan planschadevergoeding. We zullen u dan zo snel mogelijk in een voorstel informeren over de omvang van de kosten.