Balans en toelichting

De boekwaarde van de immateriële vaste activa en het verloop ervan worden in de volgende tabel weergegeven.

De kosten voor onderzoek en ontwikkeling van een actief hebben betrekking op projecten die op termijn kunnen leiden tot een grondexploitatie. Dit betreft o.a. herontwikkeling van het sportvereniging terrein in Macharen, Het Brand Oss, ook het en het v.m. belastingkantoor, het Hooghuis in Ravenstein en de Schaepskooi. Nieuw gestarte projecten in 2021 betreffen het Stationskwartier in Ravenstein en Oss West.
Op basis van het BBV mogen voorbereidingskosten voor grondexploitaties maximaal 5 jaar geactiveerd worden. De oudste geactiveerde kosten komen uit 2017, deze dienen volgend jaar omgezet te worden naar projecten anders moeten we ze gaan afboeken. Voor de gehele post hebben we een voorziening gevormd om het risico op afwaardering van deze post af te dekken.
De investering in 2021 van per saldo € 1.307.000 betreft voorbereidingskosten met betrekking tot de hiervoor genoemde projecten, waaronder uren en plankosten.
De desinvestering van € 27.000 betreft het project uitbreiding van Leiweg - Brempad in Geffen. Voor dit project is in 2021 de grondexploitatie vastgesteld, dus deze boekwaarden in overgeboekt naar de voorraad. Verder is het project v.m. gemeentehuis in Geffen afgesloten omdat dit geen grondexploitatie meer gaat worden. De boekwaarde is afgeboekt op de gevormde voorziening.

De bijdragen aan activa in eigendom van derden betreft een investering in 2017 en 2018 in de renovatie van de kleedaccommodatie van hockeyclub MHC en de realisatie van het clubgebouw van SV TOP Oss. De boekwaarde van beide clubgebouwen bedraagt per 31 december 2021 € 847.500.
Daarnaast bevat deze post een bijdrage uit 2013 in het clubgebouw van scouting Berghem. Per 31 december 2021 resteert een boekwaarde van € 327.300.

- Gronden uitgegeven in erfpacht

Het volgende overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van de gronden uitgegeven in erfpacht weer.

Er is voor een bedrag van € 2.607.400 aan eeuwigdurende erfpachtgronden ten behoeve van woningbouw uitgegeven en hierop is voor € 471.800 verkocht. Aan de industrie is er voor € 1.397.400 aan nieuwe erfpachtgronden uitgegeven en voor € 723.300 verkocht.

- Overige investeringen met economisch nut

De boekwaarde van de overige investeringen met economisch nut en het verloop ervan worden in de volgende tabel weergegeven.

In de beginbalans heeft een herrubricering plaatsgevonden van € 43.000. Dit betreft de videofaciliteiten in de raadszaal die oorspronkelijk op de boekwaarde van het gebouw waren geactiveerd.

De voorziening is in 2020 gevormd voor € 1.726.000 vanwege de bijzondere waardevermindering van het Hooghuis Ravenstein. Dit gebouw staat leeg en wordt ingebracht in de grondexploitatie. Dit was gepland in 2021 maar er is nog geen grondexploitatie vastgesteld, dus deze inbreng zal in 2022 verwerkt worden, de voorziening is dus blijven staan. In 2021 is een storting van € 376.600 gedaan vanwege een afwaardering op de strategische aankoop van gronden in Ravenstein. Deze gronden worden ingebracht in een nog vast te stellen grondexploitatie, op grond van BBV hebben we een afwaardering via deze voorziening gedaan op basis van de marktwaarde bij huidige bestemming.

De belangrijkste in het boekjaar gedane investeringen staan in het volgende overzicht vermeld. Dit betreft investeringen waarop in 2021 uitgaven groter dan € 100.000 zijn gedaan. Met ingang van 2021 hebben we zoals BBV voorschrijft ook uren toegerekend aan investeringsprojecten (vastgoed), deze kosten zijn onderdeel van onderstaande bedragen. In 2021 voor een bedrag van € 460.700

De desinvestering van betreft voor € 1.182.000 verminderingen op beheergronden. Dit betreft gronden die verkocht zijn (afboeking boekwaarde € 100.000) en verder gronden die in erfpacht uitgegeven zijn. Hiervan is de grootste post het aangekochte perceel bij Pivot Park (bedrag). De boekwinsten op de verkochte beheergronden zijn gestort in de ABR. De afwaardering betreft de afboeking van de restant boekwaarde van Thinclients die in 2021 vervangen zijn door laptops. Dit is afgedekt via de reserve ICT.

- Investeringen met economisch nut, waarvoor heffing geheven kan worden

Het volgende overzicht geeft het verloop van de boekwaarde van investeringen met een economisch nut, waarvoor een heffing geheven kan worden.

Bedragen die via het riooltarief gespaard zijn voor vervanging zitten in een voorziening. Deze voorziening wordt, voor zover die toereikend is, gebruikt om investeringen in riolering af te boeken. Per 31 december 2021 is er nog € 18.034.600 beschikbaar in de voorziening om toekomstige investeringen in riolering mee te financieren.

De boekwaarde van de investeringen in de openbare ruimte met uitsluitend een maatschappelijk nut en het verloop ervan worden in de volgende tabel weergegeven.                                                                                                                                  

De investeringen van vóór 2017 met een maatschappelijk nut hebben betrekking op de activering van een gedeelte van de N329.
Op grond van het BBV is het met ingang van 1 januari 2017 verplicht om investeringen met maatschappelijk nut te activeren en hierover af te schrijven. Dit zijn investeringen in grond-, weg- en waterbouwkundige werken die we uitvoeren vanuit het IUP. We hebben de projecten opgesplitst in onderhoud en vervanging. De onderhoudskosten komen ten laste van de exploitatie. De vervangingscomponent is een investering met maatschappelijk nut, in 2021 totaal voor € 4.386.000. Met ingang van 2021 zijn we gestart met het toerekenen van uren aan deze investeringen zoals het BBV dat voorschrijft, deze zijn onderdeel van de investering voor € 615.500

De voorziening die was gevormd voor Pivot Park Holding BV is met het oog op de bestaande financiële positie en de positieve prognose vrij gevallen in het resultaat van 2021.

De overige langlopende leningen met een waarde > € 50.000 per 31-12-2021  bestaan uit de volgende leningen:                                                                                                                              

De aflossingen hebben voornamelijk betrekking op de startersleningen. hypotheken gemeentelijk personeel en leningen Muzelinck. De investeringen hebben voornamelijk betrekking op de twee nieuw aangegaan investeringen lening zonnepannelen en lening Onder d'n Plag.
De voorziening die getroffen is voor de lening Bioconnection vanwege het risico dat deze lening in de toekomst niet verder terugbetaald kan worden is dit jaar ongewijzigd gebleven.
De voorziening  die is gevormd voor de lening SRMV Berghem is verlaagd naar het zelfde bedrag als de lening.

De in de balans opgenomen voorraden worden naar de volgende categorieën uitgesplitst:   

Op basis van Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) is het verplicht om de grondexploitaties elk jaar te actualiseren. Binnen onze gemeente doen we dit tweemaal per jaar te weten bij de programmabegroting (najaarsbericht grondbedrijf) en bij de jaarrekening (Meerjarenprogramma  Grondbedrijf (MPG). De vermeerderingen van de onderhanden werken bestaan uit € 7.900.000 aan winstnemingen (o.a. € 1.400.000 Piekenhoef, € 900.000 Oijense Zij, € 900.000 de Geer Oost-Zuid en € 3.500.000 Vorstengrafdonk) en voor € 14.100.000 uit diverse kosten (o.a. plankosten, verwervingen, saneringen, bouw- en woonrijpmaken). De verminderingen van € 26.564.000 betreft met name verkoopopbrengsten van verkochte gronden.
De voorziening te verwachten exploitatieverliezen is gevormd voor de verliesgevende exploitaties. Bij afsluiting van deze grondcomplexen compenseren we dat het verlies met deze voorziening. De toename van de voorziening te verwachten exploitatieverliezen met € 1.558.000 is voor €113.000 een gevolg van het besluit tot een nieuwe grondexploitatie m.b.t. Leiweg 3 Geffen. Het overige deel heeft o.a. betrekking op negatieve bijstellingen, de grootste bij de complexen, Talentencampus, Walkwartier, Binnenhaven Elzenburg, Bergoss, Koornstraat Begijnenstraat. De vermindering op de voorziening betreft voor € 798.000 positieve bijstellingen, met name op de projecten Groenstraat Haren, Kapelaan Nausstraat en Crematorium, daarnaast is een bedrag van € 219.000 ingezet om het verlies van het project Centrumplan Geffen bij het afsluiten van dit project af te dekken.

Omdat de balanswaarde niet negatief mag zijn, is de voorziening in het boekwerk gesplitst. Een bedrag van € 211.000 is onder de voorzieningen gepresenteerd.

Hieronder de complexen die per 31 december 2021 een boekwaarde van groter dan een miljoen euro hebben (positief of negatief):

• Wilgendaal II                € 1.863.303
• Horzak-Noord                € 1.499.317 -/-
• Oijense Zij                     € 7.202.929 -/-  
• Heesterseweg Geffen      € 1.391.780
• Liesdaal 2 en 3      € 1.026.215
• Geffen Leiweg Brempad   € 3.170.432
• Vorstengrafdonk           € 3.291.144
• Wal Kwartier                 € 14.133.700
• Schelversakker             € 1.949.545
• Centrumplan Berghem    € 1.661.252 -/-

Voor een nadere toelichting op de grondexploitaties verwijzen we naar het Meerjarenprogramma Grondbedrijf (MPG) 2022-2025 dat een uitgebreide verantwoording geeft over de ontwikkelingen in de grondexploitatie in 2021.

De nog te maken kosten binnen de bouwgrondexploitaties schatten we op € 52.989.000 en de nog te verwachten opbrengsten op € 74.489.000. Op grond hiervan verwachten we uiteindelijk een positief eindresultaat van circa € 21.711.000.

De waardering van de bouwgronden in exploitatie (BIE) is gebaseerd op de geactualiseerde grondexploitaties per 1 januari 2022 en de uitkomsten van de door de gemeente uitgevoerde risicoanalyses. Het betreft een inschatting van begin 2022 die omgeven is door de nodige risico's, aannames en veronderstellingen die periodiek (jaarlijks) worden herzien. Deze periodieke herziening kan in de toekomst - mede gezien de huidige onzekere marktomstandigheden – leiden tot een aangepaste waardering van de gronden in exploitatie en de hiermee samenhangende voorziening te verwachten exploitatieverliezen. Dit geldt ook voor de realisatie van de (gehanteerde) verkoopprijzen. Voor een gedetailleerde toelichting, uitgangspunten alsmede risico’s en onzekerheden van grondexploitaties verwijzen wij naar de paragraaf grondbeleid en het MPG 2022-2025.

De vorderingen op openbare lichamen bestaan voornamelijk uit de volgende vorderingen:

Dit zijn allemaal recente vorderingen. Een voorziening voor oninbaar wordt niet noodzakelijk geacht.

In december 2013 heeft de Eerste Kamer het wetsvoorstel verplicht schatkistbankieren aangenomen. De wet is vervolgens op 14 december 2013 ingegaan. De Staat en de gemeente Oss hebben vrijwel gelijktijdig een rekening-courant-overeenkomst afgesloten en een werkrekening voor schatkistbankieren geopend. Om het dagelijkse kasbeheer te vereenvoudigen is een drempelbedrag ingesteld dat buiten de schatkist gehouden mag worden. Het drempelbedrag is voor het eerste half jaar van 2021 0,75% van het begrotingstotaal en dat was € 2.391.360 en voor het tweede half jaar is deze gewijzigd naar 2% van het begrotingstotaal en dat was € 2.622.420.

Het bedrag dat per 31 december op deze rekening openstaat is nog steeds aanzienlijk hoger dan in de jaren voor COVID-19. Dit komt met name door extra compensatie die we via de algemene uitkering hebben ontvangen.

We rapporteren elk kwartaal over het drempelbedrag en het gebruik daarvan. Deze rapportageverplichting biedt inzicht in de wijze waarop het drempelbedrag is benut. In de volgende tabel is een samenvattend overzicht opgenomen. Daaruit blijkt dat we het jaar 2021 afsluiten binnen het limiet, de eerste 2 kwartalen hebben we deze wel overschreden maar door de invoering van het hierboven genoemde percentage hebben we in het 3e en 4e kwartaal de drempel niet overschreden. De 2 kwartalen overschrijding hebben verder geen financiële consequenties.

We hebben aan het SVn (Stimuleringsfonds Volkshuisvesting) gelden voor startersleningen en leningen duurzaamheid verstrekt. Het saldo per 31 december 2020 van € 5.753.120 dat aan het SVn is verstrekt maar nog niet is ingezet is in deze rubriek opgenomen.

De overige vorderingen kunnen als volgt worden onderverdeeld:

De voorziening voor oninbaar is statisch bepaald.

Het saldo van de liquide middelen bestaat uit de volgende componenten:

De post overlopende activa kan als volgt gespecificeerd worden:

1. Nog te ontvangen bedragen

De nog te ontvangen bedragen bestaan uit:

2. Nog te ontvangen geoormerkte doeluitkeringen

In de volgende tabel wordt een verloopoverzicht van de nog te ontvangen geoormerkte doeluitkeringen gegeven.                                     

3. Vooruitbetaalde bedragen

De vooruitbetaalde bedragen bevatten de volgende posten:

Het verloop van de algemene reserve is als volgt:

- Algemene vrije reserve

Het beginsaldo van € 23.642.000 uit 2020 is verhoogd met de saldobestemming vanuit de jaarrekening 2020. Dit was een bedrag van € 934.000, hierdoor is de beginstand van de algemene reserve per 1-1-2021 € 24.576.000.
De onttrekking van € 360.000 bestaat uit:

• Proeftuin Ruwaard: € 100.000
• HBO in Oss: € 58.000
• Muziek in de klas: € 15.000
• Transformatieagenda Jeugdhulp: € 187.000

- Algemene reserve risico's grondbedrijf

De stortingen bestaan voornamelijk uit de tussentijdse winstnemingen uit de grondexploitaties (€ 7.920.000). De grootste winsten hebben betrekking op woningbouw vanuit Piekenhoef in Berghem (€ 1.390.000) en Oijense Zij Noord (€ 900.000) en bedrijventerreinen Vorstengrafdonk (€ 3.580.000) en de Geer Oost-Zuid (€ 880.000). In 2021 zijn daarnaast nog stortingen gedaan in verband met boekwinst op de verkoop van panden en beheersgronden (€ 590.000). De grondexploitatie Geffen Leiweg Brempad is in 2021 vastgesteld. De kosten vanuit de IMVA zijn ingebracht in de grondexploitatie.

De onttrekking in 2021 bestaat voor € 5.698.000 uit afroming van de ABR zoals bij het vaststellen van de programmabegroting 2021-2025 besloten. Deze afroming bestaat uit:

• investeringsfonds Stadshart Oss € 2 miljoen;
• investeringsimpuls programma ontmoeten, sport en cultuur € 3,123 miljoen;
• Meekoppelkansen waterveiligheidsproject Meanderende Maas € 0,5 miljoen;
• aanvullende onderzoekskosten nieuwbouw Golfbad Oss € 0,075 miljoen.

In 2021 hebben we per saldo € 1.426.000 miljoen uit de ABR onttrokken t.b.v. de voorziening te verwachten exploitatieverliezen. Dit in verband met (gewijzigde) verliesberekeningen binnen de grondexploitaties.
Daarnaast zijn de in 2021 werkelijk gemaakte kosten met betrekking tot Taskforce versnelling woningbouw ad € 0,147 miljoen onttrokken uit de ABR. Verder is er een onttrekking gedaan van € 0,17 miljoen voor kosten die gemaakt zijn op koepelcomplexen

Daarnaast is een onttrekking gedaan van € 0,917 miljoen gedaan ten behoeve van de voorziening immateriële vaste activa waarmee we de boekwaarde onder de IMVA van die projecten afdekken. Dit bedrag is gestort in de voorziening IMVA (programmaprojecten). De afboeking van de boekwaarde van de IMVA gemeentehuis Geffen is voor € 0,275 miljoen via de ABR verrekend. Bij de verkoop van het pand in 2022 wordt de boekwinst in de ABR gestort.

De staat van reserves en voorzieningen, die in het bijlagen-boek is opgenomen, bevat een uitgebreide toelichting per bestemmingsreserve. Hierna wordt daarom volstaan met een geaggregeerde weergave van de bestemmingsreserves.
Het verloop van de bestemmingsreserves is als volgt:

Reserves ter dekking van afschrijvingslasten/dekking algemene dienst

- Dekking algemene dienst
Deze bestemmingsreserves zijn gevormd als dekkingsmiddel van de algemene dienst.
De reserves zijn (bedragen x € 1.000):

• Afloop gaswinstuitkering Maaslandgas         13.107
• Reserve deposito BNG/opheffing BNG                 950

Uit de reserve Afloop gaswinstuitkering Maaslandgas is een bedrag van € 1.808.805 onttrokken ten gunste van de reguliere begroting. Dit bedrag wordt jaarlijks afgebouwd met € 110.000.
Uit de reserve deposito BNG/opheffing BNG is een bedrag van € 235.589 onttrokken ten gunste van de reguliere begroting. Deze onttrekking wordt eveneens jaarlijks verlaagd.

- Afdekking afschrijvingslasten

Deze bestemmingsreserves zijn gevormd om de kapitaallasten van (een deel) de investeringen in diverse gebouwen, accommodaties e.d. af te dekken. De grootste reserves zijn (bedragen x € 1.000):

• Gemeentehuis               9.785
• Brede school centrum Lith            2.957
• Openbare ruimte centrum            1.236
• Kleedaccommodatie Amstelhoef              859
• Bouwkundige aanpassingen MJC/Stadsarchief        844
• Parkeergarage                 800
• Projecten VRI                 748
• Nieuwbouw school Geffen                                   737
• Investeringen openbare ruimte (MIPMO)        722
• De Bolster Horizonschool                 692
• Kapitaallasten bomen                 664
• Kunstgrasveld Talentencampus              652

Onttrekkingen aan deze reserves dienen voor de dekking van kapitaallasten. Stortingen hebben betrekking op te dekken kapitaallasten van in 2021 nieuw uitgevoerde investeringen.

Er is dit jaar € 330.000 gestort in de reserve kapitaallasten bomen.

Overige bestemmingsreserves

- Budgetoverhevelingen

Vanuit de bestemming van het rekeningresultaat 2020 is een bedrag van € 3.488.172 overgeheveld
naar 2021. In 2021 zijn de budgetoverhevelingen vanuit 2020 teruggeboekt naar de desbetreffende activiteiten, het bedrag van € 73.895 dat nog open blijft staan zijn budgetten die doorschuiven naar 2022.

- IUP

Deze reserve was tot en met 2016 bedoeld voor de afdekking van investeringen in de openbare ruimte. We gebruikten de reserve voor het (nog) niet uitgevoerde deel van het Integraal Uitvoeringsprogramma (IUP).
Vanaf 2017 gebruiken we deze reserve alleen nog voor groot onderhoud vanuit het IUP dat in het geplande jaar niet uitgevoerd is. Investeringen moeten we voortaan activeren. De storting betreft restant budgetten van doorgeschoven projecten. De onttrekking betreft projecten uit voorgaande jaren die in 2021 uitgevoerd zijn.

- Subsidies/rijksuitkeringen

Deze reserve is gevormd vanuit in het verleden verkregen middelen van het Rijk en de provincie zonder specifiek oormerk c.q. verplicht bestedingsdoel. De reserve is (bedragen x € 1.000):

• Quick wins binnenhavens                 3.756

- Bedrijfsvoering

Deze reserves dienen ter dekking van vervangingsinvesteringen op bedrijfsvoeringsterrein, frictiekosten en egalisatie van financiële schommelingen. De reserves zijn (bedragen x € 1.000):

• Organisastieontwikkelingen               2.783
• Egalisatie renteomslag                              1.950
• Egalisatie rioolbeheer               1.034
• Egalisatie automatisering                  748

De storting in de reserve doelmatigheid bestaat uit de middelen die in de Programmabegroting 2020-2023 beschikbaar zijn gesteld voor het investeren in een toekomstbestendige organisatie (€ 500.000) en het restantgelden van een aantal projecten: de omvorming van afdeling documentaire informatievoorziening (€ 210.000), generatiepact (€ 75.000), basis op orde (€ 137.500), strategische slagkracht (€ 300.000) . De onttrekkingen hebben vooral betrekking op formatie uitbreiding ICT (€ 360.000), en frictiekosten personeel Museum Jan Cunen (€ 100.000).

De overige stortingen en onttrekkingen op rioolbeheer en automatisering zijn saldi van beschikbare budgetten en uitgevoerde investeringen.

- Grondbedrijf

De reserves zijn gevormd voor de afdekking van risico’s binnen de grondexploitatie.
Het gaat om de reserves (bedragen x € 1.000):

• Heesch-West               1.734
• Strategische aankopen              624

In 2021 heeft er een onttrekking plaatsgevonden van € 376.300 op strategische aankopen. Deze reserve is gevormd om de komende jaren meer woningen te realiseren en daar is een actief grondbeleid bij nodig.

- Openbare ruimte incl. egalisatiekarakter

Het doel van deze reserves is voornamelijk het opvangen van schommelingen in de kosten en opbrengsten in bepaalde exploitaties. De grootste reserve is (bedragen x € 1.000):

• Afvalstoffenheffing                 2.606
• Parkeren                       778

Op de reserve afvalstoffenheffing is in 2021 een storting gedaan van € 2.515.251. Dit is echter meer dan in de programmabegroting 2022 is besloten. Er heeft geen mutatie plaatsgevonden in de reserve parkeren omdat we de kosten hebben kunnen opvangen binnen de reguliere budgetten.

Overig

Hieronder vallen diverse overige bestemmingsreserves met uiteenlopende doeleinden. De grootste overige bestemmingsreserves met een saldo > € 1.000.000 zijn (bedragen x € 1.000):

• Beschermd Wonen                  17.532
• Walkwartier en omgeving                  6.198
• Stadshart Oss                  4.108
• Intergraal Voorzieningenbeleid               3.525
• Koplopersproject Lith- Ravenstein               1.800
• Mobiliteit                  1.791
• Participatiebevordering                  1.706

-     Groenfonds landelijk gebied                 1.262

De diverse stortingen en onttrekkingen hangen direct samen met de doelstellingen van de reserves.

Deze voorzieningen zijn gevormd voor het afdekken van specifieke (risico’s inzake) verplichtingen en verliezen. Het gaat voornamelijk om de volgende voorzieningen (bedragen x € 1.000):

• Voorziening Heesch-West            13.106
• Voorziening wethouderspensioenen          5.807
• Voorziening RVU Regeling               171

De toevoeging van € 357.000 aan deze voorzieningen betreft voornamelijk (bedragen x € 1.000):

• Voorziening RVU Regeling             171
• Voorziening wethouderspensioenen          142

De aanwending van € 227.000 betreft net name inzet van de volgende voorzieningen (bedragen x € 1.000):
- Voorziening wethouderspensioenen         126
- Voorziening wachtgeld wethouder          87

De grondexploitatie Heesch-West kent een verwacht verlies van € 43.700.000 (eindwaarde) per ultimo 2029. Ons aandeel in Heesch-West is 30%. Dat betekent dat onze voorziening € 13.100.000 moet zijn.
In het kader van de jaarrekening 2021 is de grondexploitatie Heesch West geactualiseerd. De nieuwe berekening sluit met eenzelfde waarde van € 43.700.000 en is daarmee ongewijzigd. De voorziening blijft daardoor eveneens ongewijzigd.

De storting van € 118.000 in de voorziening wethouders en wethouders-weduwen pensioenen bestaat enerzijds uit rentebijschrijving en anderzijds uit een storting om de voorziening aan te laten sluiten op de geactualiseerde pensioenberekeningen. De onttrekking van € 126.000 in 2021 heeft betrekking op vier oud wethouders die pensioen genieten en die niet via de reguliere exploitatie worden verantwoord.

De onttrekking van € 87.000 heeft betrekking op wachtgeld 2021 die voormalige wethouders hebben ontvangen. We hebben een extra storting van € 45.000 moeten doen vanwege een verlengde wachtgeldverplichting.

Via een presentatiecorrectie van € 211.000 is het restant van de voorziening exploitatieverliezen verantwoord. Deze voorziening hoort bij de voorraad (grondexploitatie). Omdat de boekwaarde van de voorraad niet negatief gepresenteerd mag worden, is het restant voor de voorziening hier opgenomen. De totale voorziening voor exploitatieverliezen bedraagt € 19.132.000

Doelstelling van deze voorzieningen is het egaliseren van onderhoudskosten, ofwel het realiseren van een gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal begrotingsjaren. De grootste voorzieningen zijn (bedragen x € 1.000):

• Onderhoud sociaal-culturele accommodaties        3.287
• Onderhoud gemeentehuis            1.958
• Onderhoud sporthallen gebouwen         1.775
• Onderhoud haven, brug en sluis         763
• Cultuur technisch onderhoud sportterreinen      722
• Afkoopsommen gemeentelijke begraafplaats      598
• Onderhoud accommodaties openluchtrecreatie   323
• Monumenten               380
• Onderhoud Museum Jan Cunen         296

Stortingen zijn gebaseerd op de actuele onderhoudsplannen. De onttrekkingen uit deze voorzieningen betreffen  werkzaamheden die in 2021 voor betreffende accommodaties zijn uitgevoerd.

Na doorrekening van de onderhoudsplannen is gebleken dat diverse onderhoudsvoorzieningen in totaal circa € 5 miljoen te hoog zijn gewaardeerd (prijspeil 2021). Deze moeten worden bijgesteld. Conform de BBV voorschriften is besloten om de vrijval niet meer te verwerken in de jaarrekening aangezien hier eerst een raadsbesluit voor nodig is. Daarbij is het aan de gemeenteraad om te besluiten om:

• Of diverse voorzieningen te verlagen en saldo te laten vrijvallen;
• of de jaarlijkse dotatie aan de voorziening in de meerjarenbegroting te verlagen.

In 2022 bereiden we een raadsvoorstel voor om de saldi in de voorzieningen te laten vrijvallen. Daarbij doen we ook een voorstel voor besteding van deze gelden.

De voorziening buitenonderhoud scholen is voor een bedrag van € 377.000 vrijgevallen, omdat dit onderhoud niet meer onder verantwoordelijkheid van de gemeente valt.

Dit zijn voorzieningen met een specifiek en voorgeschreven bestedingsdoel zoals Legaat Isaac Hartog, Legaat van Cooth en een voorziening die gevormd is voor de sanering van een beperkte verontreiniging in de van MSD aangekochte grond.

Dit betreft de voorziening egalisatie rioolbeheer. Deze voorziening is opgebouwd vanuit stortingen uit de rioolheffingen en wordt, voor zover die toereikend is, gebruikt om investeringen in riolering af te boeken.

De totale rentelast in 2021 van de vaste schulden is € 1.875.636

De post overige schulden bestaat uit de volgende posten:

De specificatie van de post overlopende passiva is als volgt:

1. Nog te betalen bedragen

De nog te betalen bedragen zijn als volgt te specificeren:

2. Vooruitontvangen bedragen

De vooruitontvangen bedragen zijn als volgt te specificeren:

3. Vooruitontvangen geoormerkte doeluitkeringen

De vooruitontvangen geoormerkte doeluitkeringen zijn als volgt te specificeren:

4. Waarborgen en garanties

Er zijn in 2021 geen betalingen verricht in het kader van de borg-/garantstellingen.

Per 31 december 2021 is voor de volgende restantleningen borgstelling verleend:

We zijn voor een aantal toekomstige jaren verbonden aan verschillende, niet uit de balans blijkende, financiële rechten en verplichtingen.

Verplichtingen

Per 31 december 2021 was het bedrag aan langlopende verplichtingen voor de periode tot en met 2022 ruim € 30 miljoen. Voor de periode tot en met 2026 is dit € 76,5 miljoen.

Daarnaast hebben we een verplichting vanuit het geschil met Hofmans over een planschadevergoeding. Deze is als risico in de paragraaf weerstandsvermogen toegelicht. Naar aanleiding van een tussenuitspraak van de rechtbank van 17 augustus 2017 hebben burgemeester en wethouders op 14 november 2017 besloten om een planschadevergoeding van € 109.200 toe te kennen aan Exploitatiemaatschappij “De Voorste Heide B.V.”.  Op 18 december 2019 heeft de rechtbank besloten om het beroep tegen het herstelbesluit ongegrond te verklaren. In een eerdere tussenuitspraak heeft de rechtbank er echter op gewezen dat haar einduitspraak niet tot een lagere tegemoetkoming kan leiden dan € 109.200,-. Hofmans heeft hoger beroep ingesteld tegen de uitspraak van de rechtbank van 18 december 2019. Vooralsnog is een schatting van de definitieve uitspraak en het uit te betalen bedrag niet te geven. Tot die tijd houden we rekening met het bedrag van de tussen-uitspraak van € 109.200. Het definitieve bedrag van de schade is nog niet bekend, dus nog niet als verplichting in de balans verwerkt.

Eigen bijdrage op grond van de Wmo

Een aanvrager van een voorziening, hulp in de huishouding of een financiële tegemoetkoming (persoonsgebonden budget) is op grond van de Wmo een bijdrage verschuldigd. De wetgever heeft bepaald dat de berekening, oplegging en incasso van deze eigen bijdrage wordt uitgevoerd door het CAK. De informatie van het CAK (om privacyredenen beperkt) is ontoereikend om als gemeente de juistheid op persoonsniveau en volledigheid van de eigen bijdragen als geheel te kunnen vaststellen. Door de systematiek te kiezen van het vaststellen van de eigen bijdragen door het CAK heeft de wetgever in feite bepaald dat de verantwoordelijkheid voor de juistheid en volledigheid van de eigen bijdragen op grond van de Wmo geen gemeentelijke verantwoordelijkheid is. Dit betekent dat gemeenten geen zekerheden over de omvang en hoogte van de eigen bijdragen kunnen verkrijgen.

Het COVID-19 (Corona) virus heeft directe invloed gehad op de uitkomsten van de jaarrekening 2021. Op diverse beleidsterreinen hebben we extra gelden vanuit het Rijk ontvangen voor ondersteuningsmaatregelen en hebben we zelf extra kosten gemaakt voor ondersteuning. Een totaaloverzicht is zo goed mogelijk weergegeven in een apart hoofdstuk over de herstelagenda COVID-19. Daarnaast zien we directe effecten doordat bijvoorbeeld projecten/ evenementen zijn uitgesteld. COVID-19 zal ook meerjarig effecten hebben op de financiële positie van de gemeente. Er blijft sprake van grote onzekerheid. Voor ondersteuning sluiten we zo veel mogelijk aan bij de landelijke regelingen van het kabinet. Vervolgens kijken we naar provinciale regelingen en ook kijken we naar onze eigen rol. Uitgangspunt daarbij is dat we zo veel mogelijk het zorglandschap en economische/ maatschappelijke infrastructuur in stand houden. We willen een stabiele partner zijn, maar geen onverantwoorde wissel trekken op de toekomst. We volgen daarom nauwgezet alle ontwikkelingen en gevolgen voor onze inwoners, bedrijven en instellingen. Uiteraard ook de gevolgen voor onze eigen begroting. Naast COVID-19 crisis zien we ook grote onzekerheden door de oorlog in Oekraïne.

Samengevat zien we onzekere rijksinkomsten, een overspannen arbeidsmarkt en een overspannen woningmarkt, hoge inflatie, sterk gestegen bouwkosten en energiekosten als belangrijke ontwikkelingen die direct effect gaan hebben op onze financiële positie.

We zien hierdoor belangrijke financiële risico’s op de volgende terreinen:

1. Balans

• We hebben diverse leningen verstrekt aan andere overheden, instellingen en verenigingen. De leningen aan instellingen en verenigingen hebben meer risico. De leningen kennen een relatief lange looptijd. Vaak hebben we ook een subsidierelatie met deze instellingen. Via deze meerjarige subsidie  hebben we ook meer zekerheid dat de leningen terug komen.
• Inning van vorderingen (debiteuren): de inning van debiteuren (inclusief van sociale zaken) onder druk komen. Deels zijn hiervoor al voorzieningen gevormd.

2. Opbrengsten

• Effecten van de crisis op de parkeerinkomsten in het centrum op langere termijn.
• Precariobelasting, reclamebelasting en toeristenbelasting: in 2022 wordt de precariobelasting (grotendeels)  en de reclamebelasting niet geïnd. Het effect op de toeristenbelasting wordt beperkt ingeschat.

3. Kosten

• De verwachting is dat instroom en uitstroom van beschermd wonen zal stagneren. Daardoor mogelijk een tekort aan plaatsen.
• Meer vraag naar zorg voor Wmo en Jeugdhulp door de crisis.
• Stijging van het aantal bijstandsuitkeringen, stijging van bijzondere bijstand en van schuldhulpverlening. Daarnaast mogelijke verwachting van stijging van bijstand voor zelfstandigen.  
• Op het gebied van re-integratie (participatie) komt er extra druk om nieuwe doelgroep zo snel mogelijk weer aan het werk te helpen.
• Financiële gevolgen voor professionele cultuurinstellingen. We ontvangen hiervoor landelijke compensatie, maar wat langere termijn effecten zijn, is op dit moment niet te zeggen.  
• Financiële gevolgen voor culturele- en sportorganisaties en ook voor onze multifunctionele accommodaties.
• Ons IBN bedrijf staat ook onder druk (terugloop van opdrachten). Door compensatie vanuit het Rijk leidt dit niet tot een continuïteitsprobleem.
• Stijgende bouwkosten wat direct gevolgen heeft voor grote bouwprojecten in de gemeente

4. Financiering

• Op dit gebied zien we nog beperkte risico's aangezien de rente om dit moment nog laag is (hoewel we wel stijging van de rente verwachten).